Jakie możliwości prawne mają klienci usługodawców weselnych w związku z pandemią koronawirusa? Pod koniec kwietnia poprosiliśmy Was o pytania do specjalisty ds. prawa konsumenckiego, Adama Rusiłowicza.
Dzisiaj publikujemy odpowiedzi, które stanowią kompenium wiedzy dla par młodych jak poradzić sobie z organizacją ślubu, wesela, lub jak przełożyć je zgodnie z obowiązującycm prawem.
Wpis został podzielony na 3 części. Jeżeli nie znajdziecie swoich odpowiedzi w czytanym właśnie rozdziale 1, zapraszamy do lekury Część 2 i Część 3.
Od autora:
Szanowni Państwo, koncepcji artykułu było kilka, natomiast ostatecznie stwierdziłem, że odniosę się bezpośrednio do każdego pytania, z połączeniem tych, które są bardzo podobne. Dlatego trwało to trochę dłużej niż ktoś mógłby oczekiwać. Ażeby tekst nie przybrał jeszcze większych rozmiarów – staram się nie powtarzać, odsyłając państwa w pewnym zakresie pytań do odpowiedzi udzielonych innym pytającym, o ile problem jest analogiczny. Informuję jednocześnie, że niniejsze odpowiedzi mają charakter wskazówek, pokazania możliwości i zagrożeń, odpowiedzi nie stanowią wyczerpującej analizy problemu prawnego z jednoznacznym wnioskiem. Wynika to przede wszystkim z ograniczonej liczby informacji, które można przekazać w pytaniu na facebooku bez załączonych dokumentów. W razie potrzeby dalszej porady lub innej formy pomocy, jestem dostępny pod adresem: rusilowiczadam@gmail.com
Zapraszam również do zapoznania się z analiza prawną poniższych i innych zagadnień konsumenckich na blogu blogdlakonsumenta.pl
Rekomenduje przed lekturą odpowiedzi przeczytać ogólne informacje nt. sytuacji prawnej Tutaj
Porada co do nawigacji: Jeżeli nie chcecie Państwo czytać wszystkiego, sugeruję wyszukać swoje imię i nazwisko zgodnie z danymi z facebooka za pomocą funkcji „ctrl+f”. Liczę, że poniższe informacje okażą się pomocne!
Podziękowania:
Jako ekipa Ślub Na Głowie składamy Panu Adamowi Rusiłowiczowi - specjaliście ds. prawa konsumenckiego, ogromne podziękowania za włożony trud i przygotowanie tego rzeczowego poradnika prawnego dla par młodych.
Wpis ten, zapewne pomoże wielu "skołowanym" usługobiorcom oraz usługodawcom brażny ślubo - weselnej, odnaleźć się w tej niezwykłej dla nas wszyskich sytuacji. Wielkie dzięki!
_______________________
Patrycja Gierczycka:
"Co w sytuacji gdy wprowadzą ograniczenia ilości osób na weselu? Umowę z salą mam podpisaną na 130 osób i nie wyobrażam sobie robić selekcji wybierając tylko 50 z nich. Jeżeli zdecyduję się odwołać wesele, w tym przypadku, to czy zadatek jest zwrotny? W końcu to nie moja wina, że wprowadzili ograniczenia, a wesele od początku miało być na 130 osób, a nie tylko 50."
Podobne pytania padły od: Joanna Falkiewicz, Maja Krukowska, Monika Barańska, Karola Mrugacz, Karolina Wilczyńska (odmiana nazwisk dla potrzeb wyszukiwania) i kilku innych osób.
To bardzo dobre pytanie. Jeżeli w umowie jest wprost wskazana przewidywana liczba gości – wydaje się, że od umowy na wynajem sali będzie można odstąpić za zwrotem wpłaconych pieniędzy.
Taką możliwość daje artykuł 495 § 2 kodeksu cywilnego, który stanowi, że:
„Jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.”
W podanym przez Panią (klienta) hipotetycznym scenariuszu świadczenie usługodawcy weselnego jest możliwe częściowo, ponieważ może obsłużyć tylko 50 gości, ale ta część świadczenia, którą jest w stanie spełnić, nie ma znaczenia dla klienta, ponieważ klient nie robiłby nigdy wesela na 50 osób. Skoro na umowie jest wskazana liczba 130 gości, to znaczy, że cel umowy był wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe (restauratorowi). Tak więc wszystkie warunki z przepisu mamy spełnione – i odstąpienie od umowy wydaje się jak najbardziej zasadne.
Zaznaczam jednak, że jak na razie dopuszczenie imprez do 50 osób jest jedynie przewidywaniem – nie ma obecnie przepisów na to pozwalających. Na dzień dzisiejszy zakazane jest organizowanie imprez i spotkań poza osobami najbliższymi*. Omówienie obecnych przepisów w sposób szczegółowy znajduje się tutaj.
* Osobą najbliższą w tym przypadku jest: małżonek, wstępny (rodzice, dziadkowie itd.), zstępny (dzieci, wnuki itd.), rodzeństwo, powinowaty (krewny małżonka) w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (np. konkubent, konkubina).
_________________________
Adrianna Malska:
"Co w sytuacji gdy dany obiekt (hotel) ma 3 sale weselne, a ograniczenie jest do 50 osób na weselu? Czy każda sala weselna jest rozpatrywana osobno czy liczy się ogólna liczba osób w obiekcie?"
Jak wskazałem wyżej, obecnie obowiązujące przepisy zabraniają jakichkolwiek imprez z udziałem osób innych niż najbliższe. Jeżeli ograniczenia zostaną złagodzone i faktycznie będzie można zorganizować imprezę na 50 osób – to odpowiedź na Pani pytanie będzie zależała od zapisów na ten temat w rozporządzeniu. Sam jestem ciekaw.
Alina Kosińska Ślub zaplanowany na 100 osób na 13.06.2020- wesela nie będzie, nie chcemy narażać naszych gości, tym bardziej, że większość przyjeżdża z całej Polski. Sala dostała 4 tyś zadatku, proponuje nam inny termin, nie chce oddać nawet części tej kwoty tłumacząc, że nie mają pieniędzy. Co w takim wypadku?
Tłumaczenie przedsiębiorcy nic nie zmienia – oczywiście usługodawcy weselni są w trudnej sytuacji, ale nie zmienia to ich obowiązków wynikających z przepisów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami „do odwołania” imprezy nie mogą się odbywać. Jeżeli 13.06 nadal tak będzie, wówczas może Pani żądać zwrotu zadatku na podstawie art. 495 § 1 kodeksu cywilnego:
„Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.” więcej
W takiej sytuacji nie należy odstępować od umowy a zażądać zwrotu pieniędzy w dacie, w której oczywiste będzie, że wesele nie będzie mogło się odbyć lub już się nie odbyło.
Jeżeli natomiast do 13 czerwca przepis się zmienią i będzie można przeprowadzić wesele, ale np. z ograniczoną liczba gości – proszę wrócić do odpowiedzi dla Pani Patrycji Gierczyckiej (powyżej).
_______________________
Beata Panek:
"Wesele 19.06, usługodawcy nie chcą zwrócić zaliczek dopóki rząd jasno nie powie, że 19.06 jest zakaz organizowania wesel. A rząd jak dzisiaj przyznał na konferencji nie wie co będzie za miesiąc :/ jeśli po majówce zdecydujemy się na odwołanie wesela jest szansa na odzyskanie zaliczek?"
Nie należy obecnie odstępować od umowy o wynajem sali weselnej jeżeli liczy Pani na zwrot wszystkich dokonanych płatności, w tym zaliczki. Obecny zakaz organizowania imprez jest do odwołania, wobec tego odstępując od umowy przed terminem wesela nie robimy tego ze względu na fakt, że umowa nie może być wykonana – bo tego jeszcze nie wiemy. Takie odstąpienie mogłoby zostać wykorzystane przeciwko Pani. W Pani przypadku trzeba po prostu poczekać. Istnieje bardzo mała szansa, że 19 czerwca wesela będą mogły się odbywać bez ograniczeń, a w związku z tym, zastosowanie prawdopodobnie będzie miał artykuł 495 kodeksu cywilnego – w przypadku pełnego zakazu organizowania imprez paragraf 1, w przypadku ograniczenia (np. do ilości osób, która będzie wyraźnie niższa w Pani umowie) – artykuł 495 paragraf 2.
Rozwijając, w przypadku pełnego zakazu organizowania imprez w dacie wesela, możemy salę weselną wezwać do zwrotu pieniędzy post factum, chyba że wcześniej ustawodawca zmieni w rozporządzeniu termin zakazu z „do odwołania” na konkretną datę. Wtedy wiedząc, że ta data ustania zakazu jest dniem późniejszym od dnia naszego wesela, wiemy już przed weselem, że nie będzie mogło się odbyć i możemy żądać zwrotu pieniędzy z tytułu niezawinionej niemożliwości spełnienia świadczenia na podstawie artykułu 495 § 1 kodeksu cywilnego:
„Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.”
Natomiast w przypadku, gdyby do 19 czerwca stan prawny się zmienił, ale ograniczenia były na tyle duże, że np. sala nie mogłaby obsłużyć tylu gości, ile ma Pani na umowie, zastosowanie będzie miał art. 495 § 2 kc:
„Jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.”
Praktyczny przykład zastosowania powyższego przepisu znajduje się w odpowiedzi dla Pani Patrycji Gierzyckiej (powyżej). W razie dodatkowych pytań, jestem dostępny pod adresem rusilowiczadam@gmail.com
_______________________
Kinga Ludwichowska:
"Wesele 20.06 umowa obejmuje 110 osób (czyli więcej niż 50), czy jeśli odwołamy je teraz sala ma obowiązek oddania zaliczki?"
Odpowiedź jak wyżej u Beaty Panek (powyżej).
_______________________
Sara Krystyna Marcinkowska:
"1. Wesele 17.07.2020 - wiemy już, że przekładamy na przyszły rok. Umowa podpisana na 90 osób na ten moment maksymalna dozwolona przez rząd liczba osób to 50. Czy możemy już dziś domagać się zwrotu zadatku? Jeśli nie to kiedy będziemy mogli? (na tydzień przed weselem może okazać się np. że rząd zezwoli na 100 osób, ale wiemy już, że wielu gości nie przyjdzie więc tak czy siak przekładamy).
2. Mamy zarezerwowane noclegi dla naszych gości na podstawie umowy oraz korespondencji mailowej (2 różne obiekty), czy możemy domagać się zwrotu zadatków pomimo, iż od 4 maja hotele mogą funkcjonować?"
Co do pierwszego pytania – na ten moment nie ma dozwolonej liczby 50 gości na imprezie weselnej, jest całkowity zakaz imprez i spotkań niezależnie od ich rodzaju z wyłączeniem tych z osobami najbliższymi. Co do części dotyczącej zwrotu zadatku, proszę sprawdzić odpowiedzi na pytanie Beaty Panek (powyżej).
Odnosząc się do drugiego pytania, będzie niestety trudno zmusić hotele do zwrotu zadatków, chyba, że w umowie wyraźnie określono cel umowy – przenocowanie gości weselnych, wtedy ze względu na to (zakładając), że wesele nie może się odbyć z przyczyn obiektywnych – z przyczyn obiektywnych też hotel nie mógłby wykonać usługi. Ale to jedynie spekulacja, żeby powiedzieć coś konkretnego, trzeba by przeanalizować umowę.
_______________________
Jagoda Kołak:
"Ślub zaplanowany na 29.08. W umowie z salą stoi zapis, że jeśli wesele będzie na mniej niż 100 osób to koszt za talerzyk wzrasta (my zadeklarowaliśmy w umowie zaproszenie około 150 gości). Czy w przypadku obostrzeń od rządu, że wesele może być na maksymalnie 50 osób, sala ma prawo żądać od nas zwiększonego kosztu?"
Zakładamy, że Pani chce w ogóle zorganizować wesele na 50 osób i że w dacie wesela faktycznie będzie możliwość imprezy na 50 osób (na razie takiej możliwości nie ma). Wtedy może Pani negocjować umowę, bo jak wskazane wyżej (odpowiedź na pyt. Patrycji Gierczyckiej) zgodnie z art. 495 § 2 mogłaby Pani od umowy, która nie może być wykonana w stosunku do określonej liczby gości, odstąpić. Tak więc alternatywa dla usługodawcy weselnego jest następująca: albo określamy stawkę xx, albo odstępuję od umowy. Trzeba by to jednak zrobić w sposób przemyślany i odpowiedni, w tym przypadku konkretne sformułowania w korespondencji będą miały znaczenie, ponieważ odstąpić od umowy można, jeżeli jej wykonanie straciły dla Pani „sens” – cena nie powinna tutaj być jedynym kryterium podjęcia decyzji. Zalecam rozważenie zlecenia negocjacji specjaliście.
_______________________
Aga Re:
"Planujemy przenieść wesele na przyszły rok, na szczęście wszyscy usługodawcy mają dostępny ten sam termin. Jednakże dwóch z nich chce podnieść cenę usługi. Rozumiem, że dla nowych par (nowych umów) mogą to zrobić, ale czy mają takie prawo jeżeli w naszej umowie nie ma zawartej informacji o możliwości podniesienia ceny?"
Przenosząc wesele na nowy termin tak naprawdę zawiera Pani nowe umowy z usługodawcami. Wobec tego stawki podlegają negocjacjom, chyba że w dotychczasowej umowie jest zapis gwarantujący stałą cenę przy ewentualnej zmianie terminu wesela z przyczyn nadzwyczajnych – jednak zwyczajowo w umowach z usługodawcami „weselnymi” nie ma takich zapisów. Trzeba negocjować, często dobrym argumentem jest możliwość zupełnej rezygnacji z ich usług i żądanie zwrotu zaliczek/zadatków – jednakże to zależy od pierwotnego terminu wesela na umowie, rozporządzeń, zapisów umownych, musiałbym mieć większą wiedzę, żeby wskazać konkretne argumenty.
_______________________
Monika Duraj
"Co w sytuacji gdy większość gości i pan młody przebywa za granicą? A nawet jeśli uruchomią loty to obowiązuje kwarantanna.."
Nie chcę spekulować o co konkretnie chciała Pani zapytać, w jakiej dacie jest wesele, itd. Mogę tylko powiedzieć, że z zasady nasi kontrahenci nie odpowiadają za to, gdzie mieszkamy my lub goście i liczy się przede wszystkim to, czy usługodawcy są w stanie wykonać usługę. Oczywiście mogą być poczynione odpowiednie zastrzeżenia umowne, które chronią nas w różnych nadzwyczajnych scenariuszach – w umowach z usługodawcami weselnymi zdarza się to jednak niezwykle rzadko.
_______________________
Magda Sandra Bajorek
"Moja umowa z sala przewiduje m.in. liczbę gości jako 70. Czy jeżeli prawo o ograniczeniach do 50 osób się nie zmieni, nadal będę musiała zapłacić za te 70 osób?"
Nie ma prawa o ograniczeniu imprez do 50 osób. Na razie w ogóle wesele nie może się odbyć. Jeżeli natomiast takie ograniczenia imprez do 50 osób wejdą w życie, nie będzie Pani musiała płacić za 70 osób z powodów wskazywanych wyżej – m .in. w odpowiedzi dla Pani Patrycji Gierczyckiej. Zgodnie z art. 495 § 2 kodeksu cywilnego: „jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego” – czyli w praktyce „sala weselna” traci prawo do odpowiedniej części zapłaty jeżeli nie może obsłużyć ilości gości wskazanej w umowie.
_______________________
Agnieszka Zagórska
"Wesele we wrześniu. W umowie mamy zapis o tym, że ponosimy koszt za 95 osób. W przypadku mniejszej liczby osób na weselu ponosimy koszt za 95 osób. Co jeśli będą możliwe wesela do 50 osób? Czy musimy mimo to zapłacić za 95 osób? Mamy także zapis o tym, że „zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy z przyczyn od siebie niezawinionych, w przypadku zaistnienia siły wyższej...”.Mamy wpłacony zadatek, który przepada w przypadku odstąpienia od umowy. Czy zatem aby nie przepadł musimy zorganizować wesele na te 50 osób jeśli będzie taka możliwość? Czy będziemy musieli płacić za 50 osób czy tak jak jest w umowie za 95?"
Sytuacja analogiczna jak u Pani Magdy Sandry Bajorek. Poza tym można rozważyć odstąpienie od umowy, jak to zostało opisane w odpowiedzi na pytanie Pani Patrycji Gierczyckiej.
_______________________
Sylwia Pawlak
"Umowa z sala podpisana na min 150 osób, przez ograniczenia sala nie spełni wymogów wiec podejrzewam, ze odda zaliczkę, ale co w takim przypadku z kamerzysta i fotografem? Są gotowi to świadczenia usług, a ja chce zerwać umowy również z nimi. Co z zaliczkami? Nie biorę pod uwagę teraz przekładania wesela, ponieważ nie wiadomo jak będzie kształtowała się sytuacja w dalszym ciągu."
Jeżeli(!) wesele z powodu przepisów prawa nie będzie mogło się odbyć, będzie Pani mogła domagać się zwrotu zaliczek/zadatków/rat również od usługodawców, o których Pani wspomina. Wynika to z art. 495 § 1 kodeksu cywilnego:
„Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu”.
Świadczeniem wzajemnym w tym wypadku jest zapłata. Umowy z usługodawcami najczęściej dotyczą bezpośrednia ślubu i wesela – z datą, miejscem i okazją. Skoro z obiektywnych względów nie ma wesela, to z obiektywnych względów oni również nie mogą świadczyć usługi. Nie wskazała Pani jednak daty, a zakazy ustanowione są do odwołania, wobec tego trudno określić, czy w Pani przypadku wesele nie będzie mogło się odbyć.
_______________________
Kamila Burkiewicz
"Właściciel restauracji powiedział, że nam wesela nie odwoła, a gości może rozsadzić na trzech salach. Nie chcemy wesela w ten sposób. Czy przysługuje nam zwrot zaliczki, czy nie ponieważ właściciel chce wesele zorganizować."
Jak na razie nie ma przepisów z punktu widzenia których „rozsadzenie gości po trzech salach” miałoby zrobić jakąkolwiek różnicę. Imprezy poza tymi z osobami najbliższymi do odwołania w ogóle nie mogą odbywać. Nawet jeżeli faktycznie rząd wprowadzi prawne dopuszczenie imprez np. do 50 osób, i w jakiś sposób restaurator „wciśnie się” prawnie w nowe przepisy, mając w jednym czasie do 50 osób w każdej z sal, to wątpię, że będzie to zgodne z Państwa umową. Jeżeli przedsiębiorca natomiast nie jest w stanie umowy wykonać w całości, to jest możliwość odstąpienia od niej (vide odpowiedź dla Pani Patrycji Gierczyckiej), jednak umowy nie widzę, więc trudno mi się wypowiadać jednoznacznie. '
_______________________
Joanna Celebucka
"Witam, wesele mamy 4.07 Pan menager poinformował, że jeśli nie przeniesiemy wesela, tylko zrezygnujemy całkowicie, wtedy obowiązuje nas kara umowna. Zapis w umowie brzmi „w przypadku rezygnacji zleceniodawca ponosi 25% łącznych kosztów wesela” - czy jest to zgodne z prawem w przypadku sytuacji niezależnej od nas?"
W przypadku sytuacji niezależnej od Państwa w pierwszym rzędzie w grę wchodzą przepisy ustaw, dopiero później zapisy umowne. W powyższym przykładzie zastosowanie może mieć artykuł 495 kodeksu cywilnego, który był cytowany wyżej (odpowiedź dla Sylwii Pawlak, Patrycji Gierczyckiej). Jeżeli ograniczenia w organizowaniu imprez na czas 4 lipca zostaną podtrzymane bądź zmodyfikowane tak, że nie będzie sensu organizować Państwa wesela, restaurator nie będzie mógł żądać kary umownej.
_______________________
Karolina Szpankowska
"Ślub mieliśmy zaplanowany na sierpień tego roku, jesteśmy za granicą i nie mamy możliwości chwilowo powrotu do kraju. Sala zaproponowała nam inny termin w tym roku, który nam nie odpowiada. Chcieliśmy przełożyć termin na przyszły rok ale sala twierdzi że stracimy zadatek, który daliśmy i musimy zapłacić nowy wyższy - czy jest to zgodne z prawem?"
Przełożenie terminu, to jak zawarcie nowej umowy, wymaga zgodnej woli obu stron. Zadatek Pani zapłaci taki, na jaki Państwo się porozumiecie. Trzeba umiejętnie negocjować, samodzielnie albo z pomocą profesjonalisty (szczególnie jeżeli kwoty są znaczne). Jeżeli w sierpniu nie będzie można zorganizować wesela w kształcie wskazanym w umowie, zastosowanie będą miały przepisy powołane w odpowiedziach dla Patrycji Gierczyckiej lub Sylwii Pawlak.
Wszystkie pary które nie znalazły odpowiedzi na swoje dylematy i pytania w powyższych przykładach, zapraszamy do przeczytania kolejnych dwóch części z cyklu:
Ślub i wesele w czasie pandemii koronawirusa, prawne możliwości i obowiązki - Część 2
Ślub i wesele w czasie pandemii koronawirusa, prawne możliwości i obowiązki - Część 3
