foto: Paweł Traczyk
Po wejściu do jadalni i zajęciu miejsca przy stole, zdejmujemy kartonik z nazwiskiem, jeśli znajduje się na kieliszku lub na serwetce, odkładamy na stronę. Z kolei bierzemy serwetkę, która służy do wytarcia ust w czasie posiłków, i rozkładamy ją na kolanach.
Przystępując do jedzenia, ujmujemy najpierw sztućce znajdujące się najdalej od talerza, z kolei następne, trzymając się zasady: od zewnątrz do wewnątrz. Sztućce są ułożone w kolejności użycia.
Gdy sięgamy po kieliszek lub serwetkę albo gdy czekamy na powtórne podanie serwowanego dania, widelec i nóż odkładamy na talerz, krzyżując je w ten sposób, aby nóż leżał zwrócony ostrzem w lewą stronę, widelec dowolnie, grzbietem w dół lub w górę. Widelec jednak leży nad nożem.
Kładziemy sztućce tak aby częściowo znajdowały się na talerzu, a częściowo opierały się stół. Skrzyżowane sztućce mówią kelnerom, że nie można jeszcze wziąć ze stołu naszego talerza. Natomiast nóż i widelec w położeniu równoległym oznaczają, że gość już spożył podana potrawę i można zabrać talerz.
Mówiąc o zwyczajach obowiązujących przy stole, warto wspomnieć co i w jaki sposób się je:
Chleb
Kromki chleba podajemy na talerzykach jako dodatek do przystawek i zup. Chleba nie odgryzamy, lecz przełamujemy cały kawałek na dwie części, ułamujemy mniejsze kęsy, smarujemy masłem i podnosimy do ust.
Duże kawałki chleba – kanapki – kroimy na talerzu i zjadamy za pomocą widelca i noża.
Cytryny
Podajemy do potraw mięsnych i rybnych w formie plasterków i ósemek. Plasterek cytryny kładziemy np. na befsztyk, posługując się nożem wyciskamy go i odsuwamy na brzeg talerza. Jeśli jednak nie jest to wygodne, bierzemy go do ręki, wyciskamy i odkładamy.
ŚLUB I WESELE Z CYTRYNOWYM MOTYWEM
Ziemniaki
Ziemniaków nie kroi się nożem. Rozdrabniamy je, posługując się widelcem i widelcem je zjadamy.
Kawior
Kawior podajemy w misce umieszczonej na lodzie. Bierzemy go łyżeczką i przenosimy na swój talerz, wyciskamy sok z cytryny, a tost lub chlebem smarujemy masłem.
Kawior jemy widelcem do ryby albo smarujemy tost lub chleb masłem, nakładamy kawior, wyciskamy sok z cytryny, bierzemy do ręki i zjadamy.
Ostrygi
Ostrygi są podawane na lodzie, najczęściej w postaci surowej. Przed każdym gościem znajduje się – obok talerza przeznaczonego na ostrygi – mały talerzyk na odpadki.
Specjalnym szerokim widelcem, którego lewy ząb jest zaopatrzony w ostrze, usuwamy skrzela i jelita widoczne jako czarny punkt.
Następnie na oczyszczoną ostrygę wyciskamy cytrynę, posypujemy pieprzem i solą, przytrzymując lewa ręką muszlę, przenosimy ostrygę za pomocą widelca do ust.
Owoce
Jabłka i gruszki dzielimy nożykiem do owoców na cztery części, obieramy i wycinamy komorę nasienną. W ten sposób przygotowane części bierzemy ręką lub posługujemy się widelcem i nożem.
Podczas uroczystych przyjęć nakrycie do owoców składa się ze sztućców i miseczki postawionej na talerzyku przeznaczonym na owoce. Miseczka jest wypełniona wodą – podczas przystępowania do spożywania owoców, odstawiamy ja na bok. Po zjedzeniu owoców palce obmywamy w wodzie i osuszamy serwetką.
Ryby
Węgorze wędzone, łososie, śledzie solone i marynowane jemy używając zwykłego widelca i noża. Sardynki i szprotki spożywamy za pomocą zwykłego widelca i pomagamy sobie kawałkiem chleba.
Do wszystkich innych ryb używamy specjalnych sztućców składających się z szerokiego widelca i tępego, skośnie zakończonego noża, którym oddzielmy ości.
Sałata
Zielone liście sałaty podajemy na osobnym talerzyku w formie rozdrobnionej. Jemy je widelcem, nie używając noża. Jeśli zachodzi potrzeba dalszego podzielenia liści, robimy to widelcem.
Sery
Na specjalnej drewnianej tacy podajemy kilka gatunków serów w kawałkach. Na tacy znajduje się również nóż, którym odkrawamy kawałki serów w zależności od upodobań i przenosimy je na własny talerz.
Sos
Sosem polewamy mięso, ryby, ale nie ziemniaki i jarzyny.
Szparagi
Szparagi jemy widelcem i nożem, oddzielając górną część, a niejadalny koniec, stosunkowo twardy, odkładamy na brzeg talerza.
Zupa
Zupy klarowne podajemy w filiżankach z dwoma uszkami. Zupę jemy początkowo łyżką, trzymając lewą ręką filiżankę za uszko. Resztę zupy wypijamy, podnosząc filiżankę za jj prawe uszko.
Jeśli zupa jest podana w talerzu – nie przechyla się talerza w żadna ze stron, pozostawiając jej resztę na dnie talerza.
Gość nie powinien sięgać po kieliszek, zanim nie uczyni tego gospodarz, któremu właśnie to prawo przysługuje.
Zwyczaj ten ma zastosowanie do win stołowych i nie dotyczy wódki, koniaku, winiaku i innych, a korzeniami swymi sięga w daleką przeszłość, kiedy to gospodarz pierwszy sięgał po kieliszek, aby w ten sposób przekonać współbiesiadników, że wino jest dobre i nikt nie będzie otruty.
Pierwszy zawsze zabiera głos gospodarz. Toasty kończą się przeważnie słowami: „ Pragnę wznieść toast za...”. W tym momencie jest już nalany szampan i przemawiający trąca się kieliszkiem z najbliższymi sąsiadami, przebiega wzrokiem po wszystkich gościach, pije łyk, odstawia kieliszek na stół i siada.
Trącamy się tylko napełnionymi kieliszkami. Nie trącamy się kieliszkiem jeśli znajduje się w nim inny trunek niż wino, szampan.
zobacz także: JAK USADZIĆ GOŚCI PRZY WESELNYM STOLE?
Na podstawie protokołu Dyplomatycznego Edwarda Pietkiewicza
Artykuł przygotowała: założycielka agencji ślubnej Perfect Moments Karina Komorowska
